Yeni ve eski dünya şarabı arasındaki fark nedir?

Birçok şarap uzmanının ağzından çok duyduğunuz bir tanım olan “eski dünya” ve “yeni dünya” şarapları ne demektir? Gelin hep birlikte eski dünyadan yeni dünya şaraplarına, şarapçılık geçmişlerine ve sadece bir yudumla aralarındaki farkın ne olduğu ile ilgili bir yolculuğa çıkalım.

Şarap söz konusu olduğunda, etrafta o kadar çok farklı terim ve terminoloji var ki bu durum şarabı yeni öğrenmeye başlayanlar için kafa karıştırıcı olabiliyor. Ama şu bir gerçek ki şarap terimleri arasında en yaygın kullanılanlardan ikisi "eski dünya" ve "yeni dünya" şarapları ifadesidir. Ancak ikisi arasındaki fark sadece coğrafya ile tanımlanamaz.

Öncelikle eski dünya ve yeni dünya coğrafyası arasındaki farkların ne olduğu ile bu bölgelerdeki şarapçılık tarihlerine ve şarap yapımları arasındaki farkların da ne olduğunu bilmek gerekiyor.

Peki aralarındaki fark nedir? Bu konuyla ilgili olarak Şarap Danışmanı Perran Arıbal’ın görüşlerini aldık.

Eski dünya şarabı ve yeni dünya şarabı nedir?

“Eski dünya şarapları ifadesi, genellikle Avrupa'da bulunan geleneksel bağcılık bölgelerinden bahsedilirken söylenir ve akla gelen ülkeler: Fransa, İtalya, İspanya, Almanya, Portekiz’dir. Bununla birlikte, eski dünya terimi antik dönemlere kadar uzanan ve o dönemlerde şarap yapımları ile tanınmış Türkiye, Yunanistan, Lübnan, İsrail, Gürcistan ve Ermenistan’ı da kapsamaktadır.”

“Bu nedenle yeni dünya şarapları, dünyanın diğer şarapçılık ülkeleridir. Farklı kıtalarda bulunan bu ülkeler, eski dünya şarapçılık uygulamalarını geliştirip kendi kültürlerine uyarlayarak kendi şarap endüstrisini geliştiren ülkeleri kapsar. Bu bölgeler: Arjantin, Avustralya, Şili, Yeni Zelanda, Avustralya, ABD ve Güney Afrika, en bilinenleridir.”

“Ancak bu iki terim ne kadar coğrafya ile ilgili bir tanım olsa da aslında üretim teknikleri ve daha birçok kural bakımından da birbirinden ayrılır. İki şarap teriminin şarap üretimi bakımından farkları ise;

Eski dünya şarapları isimlerini ürettikleri bölgeden alırken yeni dünya şaraplarında üzümün ismi ön plandadır.

Eski dünyada teruar üretimin temeliyken yeni dünyada bu temel üzümdür.

Eski dünyada üzümün yetiştirildiği küçük, seçilmiş ve özel bölgeler mevcuttur. Yeni dünyada katı kurallardan uzak, geniş üzüm bölgeleri mevcuttur.

Eski dünyada üretimin her aşaması kontrol altındayken yeni dünyada daha esnek, daha rahat bir üretim uygulanmaktadır.”

Peki yeni dünya şarapları da eski dünya şarapları kadar tercih ediliyor mu?

“Ekvatorun güneyinde şarap yapımı eskisi kadar uzun bir geçmişe sahip olmayabilir ama oldukça dikkat çekici bir gelecek vadetmektedir. Yeni dünya üzüm bağları genellikle sıcak bir iklime sahip bölgelerde yer almaktadır. (Her zaman olmasa da soğuk, dağlık ve yüksek rakımlı bölgelerde de yeni üzüm bağları mevcuttur). Sıcak iklim üzümlerin daha fazla olgunlaştığı ve daha yüksek alkollü ve koyu renkli tam gövdeli şarapların üretilmesine neden olur. Şekerli meyve tatları ve eski tarz şarap tatlarından daha farklı lezzetlere sahiptir. Şarap yapımı bu bölgelerde, yerel iklim koşullarını daha iyi temsil edecek şekilde iyileştirilerek, eski dünyanın yöntemlerinden ilham alarak geliştirilmektedir.”

“Yeni dünya şaraplarının en heyecan verici yönlerinden biri, birçok şarap üreticisinin deneysel doğasıdır. Asırlık geleneklerin ve boğucu düzenlemelerin kısıtlamaları olmadan, yeni teknikleri denemekte ve her yıl benzersiz şaraplar yaratmakta daha özgürler. Her yıl dünyanın dört bir yanından bu kadar çok yeni şarabın ortaya çıkması, gelecekte kalite şarapların simgesi haline gelmesi kesinlikle heyecan verici. Bu ülke şarapları artık dünyadaki en özellikli ve kaliteli şarap markalarının da üretildiği şaraplar listesinde yerlerini almıştır.”

Bu bilgiler doğrultusunda insan düşünmeden edemiyor. Üretim tarihi bakımından en eski coğrafyaya sahip ülkemiz neden eski dünya teknikleri dışında kalmış? Birçok üreticimiz kendi bağ bölgelerinin ismi ile şarap markaları çıkarmış olsa da Bordeaux, Chablis, Pouilly Fumé, Şampanya gibi “stil” şaraplarımız ne yazık ki henüz yok. Neden bizim de bir Trakya stili, Urla stili, Denizli stili, Mezopotamya/Güney Doğu Anadolu stili gibi -daha liste uzar gider-şaraplarımız olmasın?

Bu soru belki birçok şarap yapımcısına da ilham verebilir. Kim bilir…

Ama siz en iyisi eski dünya ve yeni dünya şaraplarını daha iyi anlamak için tadın ve farkın keyfini çıkarın…